Η επιστήμη που μελετά και μετρά τις χημικές αντιδράσεις μέσα σε ένα ζωντανό οργανισμό που ονομάζεται Μεταβολομική.
Οι Μεταβολομικές Αναλύσεις (Metabolomic Analysis) είναι εξετάσεις που περιλαμβάνουν τη μέτρηση μικρών μορίων - τους μεταβολίτες - προκειμένου να αξιολογηθεί η παρούσα κατάσταση της υγείας ενός ατόμου.
Σύμφωνα με το περιοδικό του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (Harvard Mag Μάιος 2011) “Oι Μεταβολομικές αναλύσεις είναι ο πιο απλός και ακριβής τρόπος για την αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας ενώ λαμβάνουν υπόψη και περιβαλλοντικές επιρροές όπως για παράδειγμα την άσκηση και την διατροφή.”
Η Μεταβολομική λαμβάνει το όνομα της όπως και άλλες βιολογικές επιστήμες με την προσθήκη της κατάληξης -omics, που σημαίνει την μελέτη μιας ομάδας μορίων με παρόμοια χαρακτηριστικά:
- Gen-omics: μελέτη των γονιδίων
- Prote-omics: μελέτη των πρωτεϊνών
- Metabol-omics: μελέτη των μεταβολιτών
Η μέτρηση βασικών μεταβολιτών είναι ένα από τα πιο ακριβή τεστ που υπάρχουν για την ανίχνευση και τον εντοπισμό συγκεκριμένων διατροφικών και μεταβολικών αιτιών που αφορούν χρόνια και δυσεπίλυτα προβλήματα υγείας.
Η χρήση προηγμένων τεχνολογιών μας επιτρέπει να εντοπίσουμε και να μετρήσουμε χημικές ουσίες σε απειροελάχιστες συγκεντρώσεις. (Tandem LC/MS)
Το σώμα μας είναι μια μηχανή που καίει άνθρακα παρουσία οξυγόνου, σε θερμοκρασία 37∘C. Για να συμβούν οι πολυποίκιλες χημικές αντιδράσεις που χαρακτηρίζουν την ομαλή λειτουργία του οργανισμού μας, είναι απαραίτητη η παρουσία επαρκών ποσοτήτων σε πλειάδα συστατικών.
Με το Metabolomic Profile και την μέτρηση βασικών μεταβολικών δεικτών, μπορούμε να μετρήσουμε και να καταγράψουμε αυτές τις χημικές αντιδράσεις όπως εξελίσσονται μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό και να εντοπίσουμε με μεγάλη ακρίβεια ποιες από αυτές διεκπεραιώνονται κανονικά, ποιες υπολειτουργούν και ποιες υπερλειτουργούν.
Όταν κάποιο μεταβολικό μονοπάτι μέσα στο σώμα μας επηρεάζεται, επηρεάζεται και η λειτουργία όλων των κυττάρων στο σώμα μας.
Η διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση μέσω τις μέτρησης και καταγραφής των μεταβολιτών του ανθρωπίνου σώματος ονομάζεται Metabolomics.
Μεταβολομική και Εξατομικευμένη Ιατρική
Η μεταβολομική εφαρμόζεται στην διάγνωση και στην πρόληψη νοσημάτων όπως τα αυτοάνοσα, ο διαβήτης, η κίρρωση, ο καρκίνος, τα καρδιολογικά και τα νευρολογικά νοσήματα. Σύμφωνα με το FDA το Μεταβολομικό Προφίλ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στην εφαρμογή της εξατομικευμένης ιατρικής, στην διερεύνηση των αιτιών της νόσου αλλά και της διατήρησης της καλής υγείας.
Οι περισσότερες ασθένειες εμφανίζονται κάποια στιγμή αργότερα στη ζωή και εκτός από τους κληρονομικούς παράγοντες υπάρχουν και οι εξωγενείς επιρροές όπως το περιβάλλον, η διατροφή, η τοξικότητα, το στρες και ο τρόπος ζωής. Κάθε νόσος έχει ένα διαφορετικό προφίλ μεταβολιτών που μπορεί να αποκαλύψει ισχυρά στοιχεία για τα αίτια και την διάγνωση μιας νόσου.
Σε αυτή την εικόνα απεικονίζονται μερικά από τα βασικά μεταβολικά μονοπάτια που εξετάζονται μέσω των μεταβολομικών αναλύσεων
Με της Μεταβολομικές Αναλύσεις μπορούν να αξιολογηθούν:
- Ο μεταβολισμός των λιπιδίων όπως τα ωμέγα 3, ωμέγα 6, μονοακόρεστα, κορεσμένα λιπαρά
- Ο μεταβολισμός των νευρικών κυττάρων και των νευροδιαβιβαστών (ουσίες που μεταβιβάζουν τα νευρικά σήματα)
- Ο μεταβολισμός των υδατανθράκων (ζάχαρο, άμυλο, πολύπλοκοι υδατάνθρακες, φρουκτόζη)
- Η οξειδωτική βλάβη και η αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού
- Η επάρκεια σε βιταμίνες και μικρο-θρεπτικα συστατικά
- Η κατάσταση της βακτηριακής χλωρίδας του οργανισμού
- Μικροφλεγμονές
- Η ικανότητα αποτοξίνωσης και η τοξική επιβάρυνση
- Οι παράγοντες μεθυλίωσης (προστασίας) του DNA
- Η ικανόητητα διαχείρισης της φλεγμονής
- Η μιτοχονδριακή λειτουργία
- Η ικανότητα παραγωγής ενέργειας των κυττάρων (κύκλος του Κρεμπς)
Η συγκεκριμένη εξέταση μπορεί να μας δώσει στοιχεία ζωτικής σημασίας για νοσήματα όπως:
- τα Αυτοάνοσα
- τα Καρδιολογικά
- ο Διαβήτης
- τα Νευρολογικά
- τα Νοσήματα του γαστρεντερικού
- η Χρόνια κόπωση
- η Παχυσαρκία
- ο Καρκίνος
To Metabolomic Profile διενεργείται σε δείγμα αίματος και ούρων. Πραγματοποιείται στην Ελλάδα σε συνεργασία με ένα από τα 5 κορυφαία εργαστήρια μεταβολικών νοσημάτων σε ΗΠΑ και Ευρώπη, που διαθέτουν τις υψηλές τεχνικές προδιαγραφές, απαραίτητες για την διενέργεια της εξέτασης και την πιστοποίηση τόσο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Έρευνας και Διάγνωσης Συγγενών και Μεταβολικών Νοσημάτων (ERNDIM, πρόκειται για τον επιστημονικό οργανισμό με υψηλότερα εργαστηριακά στάνταρ παγκοσμίως) όσο και του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ.
Βιβλιογραφικές αναφορές
harvardmagazine.com/2011/05/the-fingerprints-of-diabetes-and-other-diseases
www.fda.gov/ScienceResearch/
www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2899018/?tool=pubmed
harvardmagazine.com/2011/05/fathoming-metabolism?page=all
Metabolomics
Presentation of Metabolomics
Βιβλιογραφικές Αναφορές επί Μεταβολικών Δεικτών
Metabolomics Oncology